Najczęstsze jednostki chorobowe związane z  niedokrwieniem narządów to:

Choroba niedokrwienna serca:

Zmniejszony napływ krwi do mięśnia sercowego powoduje tzw. chorobę wieńcową objawiającą się bólami w klatce piersiowej, dusznościami, nietolerancją wysiłku oraz w konsekwencji  zawałem mięśnia sercowego.

Niedokrwienie kończyn dolnych (rzadziej górnych):

Deficyt napływu krwi do kończyn powoduje bóle kończyn szczególnie goleni i stopy nasilające się w czasie spaceru, powodujące oziębienie kończyny, zaburzenia czucia bądż drętwienie łydki i stopy, Objawy te nasilają się z czasem, powodując trudności w  chodzeniu, tworzenie się martwicy  np. palców, pięty, niegojących się owrzodzeń kończyny. Dalsza progresja niedokrwienia powoduje niemożność poruszania się, stałe bóle w nocy i w dzień i konieczność  amputacji martwiczej kończyny dolnej.

Niedokrwienie ośrodkowego układu nerwowego. Udar mózgu.

Zwężanie się tętnic doprowadzających krew do mózgu (najczęściej  tetnic szyjnych wewnętrznych, wspólnych , kregowych, i pośrednio podobojczykowych) powoduje niedokrwienie tkanki nerwowej mózgu. Jeżeli  zatkanie tętnic nastąpi nagle - objawem może być trwałe lub przejściowe porażenie kończyn, najczęściej połowicze (całkowita niemożność samodzielnego poruszania kończynami), ślepota jedno lub obu oczna, zaburzenia mowy lub śmierć pacjenta. W przypadku powolnego zwężania się tętnic domózgowych w przypadku postępującej miażdżycy tych naczyń, dochodzi do narastania takich objawów jak: powtarzające się utraty przytomności,  zawroty głowy, zaburzenia widzenia, osłabienia czucia i siły konczyny.

Profilaktyka, leki

Postępowanie medyczne w przypadku niedokrwienia zależy od etiologii, od zaawansowania choroby oraz lokalizacji zmian, stopnia zwężenia lub zatkania tętnicy oraz tego, który narząd dotknięty jest niedokrwieniem.

Ogólne wytyczne postępowania, (w tym profilaktycznego) w miażdżycy, ale także ibcukrzycy wskazują na następujące wstępne zalecenia, bez których spełnienia - uzyskanie korzystnego wyniku leczenia jest niemożliwe.

Są to:

• Całkowity zakaz palenia tytoniu (Nikotyta  to najważniejszy czynnik zagrożenia)

Wielu pacjentów nie zdaje sobie z tego sprawy. Nadal paląc, przyspieszają kalectwo lub śmierć)

• Dieta niskotłuszczowa (dotyczy to przede wszystkim tłuszczów zwierzęcych zawierających cholesterol - LDL, TG). Zaleca się spożywanie tłuszczu roślinnego oraz ryb. Bardzo wskazana jest dbałość o właściwą masę ciała (raczej niską)
• Ruch fizyczny (np. codzienne spacery, rower, pływanie - wpływają korzystnie np. na rozwój krążenia obocznego)
• Skrupulatne leczenie chorób towarzyszących w tym: nadciśnienia, cukrzycy, ch.metabolicznych i innych
• Zalecanie jest dobre nawodnienie

Farmakoterapia  niedokrwienia (tabletki, zastrzyki) opiera się na ograniczonej, liczbie leków. Wśród substancji o udowodnionej (niestety tylko częściowej skuteczności) w przebiegu miażdżycy, na podkreślenie zasługują pochodne kwasu acetylosalicylowego (Acard, Polocard, Aspirin) lub leki nowej generacji m.in.Clopidogrel. A w przypadku współistniejących zakrzepów - leki wpływające na krzepnięcie krwi, w tym heparyna drobnocząsteczkowa, lub blokery witaminy K (np. Acenokumarol, Warfin). Bardzo często wskazane jest także stosowanie leków obniżających poziom cholesterolu, LDL,TG, Pozostała większość dostępnych leków ma znaczenie pomocnicze. 

Niestety, pomimo stosowania wymienionego postępowania profilaktycznego oraz wdrożenia farmakoterapii, u części pacjentów dochodzi do dalszego pogłębiania się objawów niedokrwienia (zawał mięśnia sercowego, bóle stałe lub martwica kończyny, udary mózgowe).

W tej sytuacji należy rozważyć leczenie chirurgiczne polegające na rekonstrukcji ciągłości  i drożności dotychczas zatkanego naczynia krwionośnego. Statystycznie stwierdzono, iż pomimo leczenia farmakologicznego, u około ¼ pacjentów z niedokrwieniem kończyny, dochodzi do dalszego pogarszania się. Prowadzi to, do konieczności wykonania operacji (bypass,stent) ratującej kończynę przed amputacją. Około 75% tych operacji  może poprawić ukrwienie  kończyny na kilka  lat , nie mniej istnieje grupa pacjentów stale zagrożonych amputacją, Tego typu ostateczny zabieg chirurgiczny nierzadko staje się koniecznością ratującą życie chorego.

Diagnostyka

W celu zaplanowania leczenia farmakologicznego lub operacji rekonstrukcyjnej wskazana jest ocena naczyń (np. tętnic kończyn dolnych).

Wymaga to wykonania części z następujących badań diagnostycznych:

• Kolorowa ultrasonografia dopplerowska  z oceną stopnia zwężenia, lokalizacji oraz zatkania w obrębie naczyń. (CDD)
• Dopplerowskiego ocena współczynnika napływu  (ABPI) 
• Angiografia tetnic
• Angio - tomografia komputerowa tętnic (TK)
• Rezonans magnetyczny (RM)

Dodatkowo, osoby ze stwierdzoną miażdżycą - powinni mieć monitorowy poziom ciśnienia krwi. Zaleca się wykonanie bad. EKG, Okresowo badany powinien być poziom m.in. lipidów, cholesterolu, płytek krwi itd.

Ze względu na współistnienie miażdżycy tetnic z obecnością tętniaków, pacjenci powinni także być diagnozowani w kierunku tego tego typu zmian (USG aorty brzusznej i tętnic biodrowych).

Pacjenci ze stwierdzoną miażdżycą, a szczególnie osoby z objawami neurologicznymi świadczącymi o niedokrwieniu ośrodkowego układu nerwowego, lub osoby, u których planuje się wykonanie zabiegu naczyniowego z powodu niedokrwienia powinni mieć także wykonaną diagnostykę tętnic doprowadzającyh krew do mózgu (tj. Ocena dopplerowska tętnic szyjnych w kierunku ich ewentualnego zwężenia).