Najważniejsze badania stosowane w diagnostyce chorób naczyń obwodowych. (wyjaśnienie terminów medycznych - dla potrzeb pacjenta)
Badania wykonywane w diagnostyce chorób naczyń:
Badanie przedmiotowe polega na oglądaniu ciała pacjenta, dotykaniu dłońmi (ocenie np.. obecności lub nieobecności tętna), opukiwaniu konkretnych fragmentów ciała i osłuchiwaniu słuchawką, a także wykonywaniu nieskomplikowanych manewrów umożliwiających dokumentacje niektórych patologii (np. badanie ciśnienia, temperatury, próby opaskowe, badanie odruchów neurologicznych,obrzęku, napięcia mięsni itp.)
Doppler Kolor USG (inne nazwy: Duplex Doppler, Badanie dopplerowskie z kolorowym obrazowaniem przepływu, CDD) jest obecnie powszechnym, ale jednocześnie zaawansowanym technologicznie badaniem, umożliwiającym zobrazowanie naczyń i narządów (tętnic i żył, zakrzepicy żylnej, jam serca, tętniaków jamy brzusznej i kończyn) w czasie rzeczywistym. Badanie Doppler kolor pozwala na oszacowanie średnicy naczynia, wizualizacje połączeń naczyniowych, stwierdzenie zakrzepicy i materiału zatorowego, blaszek miażdżycowych, uszkodzonych zastawek żylnych. Pozwala także na wyznaczenie kierunku przepływu krwi, jego prędkości, a także wielu innych współczynników przepływu, koniecznych do rozpoznania choroby i rozpoczęcia leczenia.
Istota badania opiera się m.in. na zjawisku Dopplera polegającym na emisji fali dźwiękowej, odbiciu się jej od przepływających ciałek krwi i rejestracji zmienionej długości fali odbitej przez odbiornik. Analiza komputerowa zjawisk fizycznych, w tym ultrasonograficzna rejestracja tkanek pozwala na zobrazowanie naczynia na tle otaczających narządów, na monitorze, i oszacowanie bardzo wielu danych fizycznych charakteryzujących przepływającą krew oraz wygląd okolicznych struktur (naczyń, narządów, guzów,kości itp.)
Tętnica i żyła w badaniu Doppler Kolor
Kapilaroskopowy obraz pętli włosniczkowych
ABPI (ABI Ankle brachial pressure index. Tzw. Indeks: kostka-ramię)
Ocena stosunku ciśnienia tętniczego krwi na tętnicach kończyn dolnych do ciśnienia tętniczego krwi na ramieniu. Badanie to wykonuje się za pomocą aparatu Doppler CW, (tzw. kieszonkowy Doppler). Wynik badania pozwala na przybliżoną ocenę stopnia niedokrwienia kończyn dolnych.
DOPPLER CW (Doppler fali ciągłej)
Pozwala na rejestrację fali przepływu krwi, jego prędkości oraz kierunku. Tylko w doświadczonych rękach chirurga naczyniowego umożliwia dodatkowo: wstępną lokalizację niewydolnych żył anatomicznych, niewydolnych perforatorów żylnych. Pozwala także na przybliżoną lokalizację zatkania bądź zwężenia tętnicy.
Badanie Kapilaroskopowe
Stosowane jest w ocenie naczyń mikrokrążenia kończyn, (najczęściej górnych), przy zastosowaniu mikroskopu stereoskopowego z oświetleniem zewnętrznym od góry.
Badanie to pozwala na ocenę symetrii, kształtu naczyń włosowatych wałów paznokciowych dłoni, ich liczby , rozmieszczenia wzdłuż wału paznokciowego, obecności wybroczyn krwi, obecności kierunku przepływu i prędkości wewnątrz pętli włośniczkowej. Stosowane jest u pacjentów demonstrujących objaw Raynaud ( napadowe ziębnięcie, drętwienie i zmiana zabarwienia palców dłoni) w celu oceny ryzyka współistnienia innych patologii np. zapalnych chorób tkanki łącznej (kolagenoz, szczególnie sklerodermii).
Samo badanie kapilaroskopowe dość często nie daje jednoznacznej odpowiedzi dotyczącej pochodzenia tzw. objawów naczynioruchowych i wymaga uzupełnienia w postaci badań laboratoryjnych i konsultacji innych specjalistów np. z zakresu reumatologii i dermatologii.
Kapilaroskopowy obraz pętli włosniczkowych
Badania laboratoryjne (np. krwi)
W diagnostyce wielu chorób naczyniowych istotne znaczenie ma wykonywanie badań laboratoryjnych krwi, wśród których na podkreślenie zasługują badania: morfologii krwi (poziom czerwonych, białych ciałek krwi, poziom hemoglobiny, hematokrytu a także badanie poziomu płytek krwi, których liczba i aktywność mają bezpośredni wpływ na tworzenie się zakrzepów i zatorów . Poza w/w badaniem kluczowe znaczenie ma ocena krzepnięcia krwi (czas kaolo-kefalinowy, czas protrombinowy, wskaźnik INR). Badania te, pośrednio mogą wskazywać na skuteczność terapii lekami przeciwzakrzepowymi (heparyną, antagonistami witaminy K).
Badanie współczynnika INR jest bezwzględnie wskazane u pacjentów stosujących Leki: Acenokumarol, Warfin.
W przypadku rodzinnych tendencji do zakrzepicy, wykonuje sie także badania poziomów białek (C,S) antytrombiny III, których deficyt może być wzmożonego ryzyka zakrzepów przez całe życie pacjenta.
Badania wykonywane w Oddziale Diagnostyki Radiologicznej szpitala w którym zajduje sie gabinet leczenia chorób naczyń.
Tomografia Komputerowa (TK, CT, Angio - TK) Jest to bardzo zaawansowane technologicznie badanie oparte na technice rentgenowskiej, dzięki któremu można uzyskać przekroje badanych obiektów w przestrzeni 2D lub 3D. Pośród bardzo wielu zastosowań TK, na podkreślenie zasługują: możliwość dokładnego zobrazowania narządów wewnętrznych, kości, zmian pourazowych, zwyrodnieniowych, torbieli, krwiaków, zmian nowotworowych, a także oceny światła naczynia (tętnic i żył), rozległości miażdżycy tętnic, zmian zwężających światło naczyń, ocenę wielkości i kształtu tętniaków np. aorty. Jest najlepszym narzędziem przydatnym do podjęcia decyzji związanej z implantacją stentów bądż wszczepieniem bypassów.
Obraz zmiażdżycowanych tętnic kończyn dolnych w tomografii
Rezonans Magnetyczny (MR)
Jest to jedno z najdokładniejszym badań obrazowych stosowanych w diagnostyce. Oparte jest na wykorzystaniu właściwości protonów wodoru , które zostają namagnesowane w polu magnetycznym, a emitowane impulsy są przekształcane w obraz diagnostyczny.
Ze względu na zastosowanie pola magnetycznego istnieje kilka przeciwwskazań do wykonania badania, między innymi:
- Występowanie metalowych przedmiotów w ciele pacjenta, np.: metaliczne implanty ortopedyczne, sztuczne stawy, stabilizatory, śruby, druty
- Niektóre zastawki serca
- Klipsy metalowe w tętniakach mózgu
- Neurostymulatory
- Implant ślimakowy
- Rozrusznik serca
Rezonans magnetyczny
Angiografia (w przypadku oceny tętnic nazywana arteriografią. Gdy dotyczy tętnic wieńcowych - koronarografią, a w przypadku oceny układu żylnego - flebografią lub wenografią)
Badanie to w sposób niezwykle dokładny pozwala na bezpośrednią ocenę drzewa naczyniowego. Kontrast (płynny środek, który może być rejestrowany przy użyciu promieni rentgenowskich na kliszy fotograficznej i dysku komputera) podawany jest bezpośrednio do naczynia krwionośnego w sposób podobny do injekcji. Wkłucie do naczyń żylnych lub tętniczych ma miejsce najczęściej w pachwinie, po jej znieczuleniu miejscowym.
Następnie za pomocą cienkich cewników –kontrast podawany jest w odpowiednie naczynie np. w obrębie kończyny dolnej, do tętnic wieńcowych serca, tętnic nerkowych. Przepływ kontrastu rejestrowany jest na monitorze, często w projekcji przedniotylnej, bocznej lub skośnej co pozwala na zobrazowanie światła naczynia, jego zwężeń, blaszek miażdżycowych i rozwarstwień. Badanie to, najczęściej nie tylko przewyższać może swoją precyzją zarówno badanie dopplerowskie jak i tomograficzne, ale jest ich idealnym uzupełnieniem. Obecnie, w wielu przypadkach, w trakcie tego badania można wykonać zabieg endowaskularny pozwalający na poszerzenie światła tętnicy bądź jej udrożnienie.
Arteriograficzny obraz tętnic w projekcji AP
32 707 42 00 wew. 1